Κάπου υπάρχει ένα νησί...

Κάπου υπάρχει ένα νησί...
Κάπου υπάρχει ένα νησί....

Σάββατο 14 Μαΐου 2011

Με αφορμή μια φωτογραφία


Αφιερωμένο σε σένα αγαπημένη μου Ζ. Σ. που με κοίταζες με κείνα τα μεγάλα μάτια που έλαμπαν και γέμιζαν την οθόνη κάποτε, με κείνα τα γεμάτα πίστη και δύναμη μάτια. Και μου έλεγες: «Ν’ αγαπάς τους ανθρώπους. Ο άνθρωπος είσαι εσύ».

Πρέπει να ‘ναι ένας εφιάλτης. Αυτό το φουσκωμένο ποτάμι που βλέπω μπρος στα μάτια μου. Ένα ποτάμι φουσκωμένο από λάσπη, μίσος, βία, αμορφωσιά και  ανθρώπινη μανία. Τη μανία του όχλου. Τα νερά φουσκώνουν και πιέζουν με ορμή τα φράγματα.  Τα φράγματα που είναι έτοιμα να σπάσουν. Το ποτάμι από στιγμή σε στιγμή θα ξεχειλίσει και θα πνίξει ό, τι βρεθεί στο πέρασμά του: περιουσίες, σπίτια, ανθρώπους, ζωές.
Δεκάδες εικόνες σπασμένες ανακατεύονται στο ποτάμι του μίσους, εικόνες άτακτα ριγμένες, αμοντάριστες, δεν ξέρω αν είναι από ταινίες ή απ’ το πέρασμα της ιστορίας. Από το πέρασμά της εδώ ή αλλού.

Βλέπω ανθρώπους με μάτια που στάζουν αίμα, να ουρλιάζουν κρατώντας πυρσούς ή πέτρες, μαχαίρια και αυτοσχέδια όπλα να ξεστομίζουν κατάρες και να ‘χουν πάρει στο κατόπι άλλους ανθρώπους.
Βλέπω ανθρώπους με άσπρες μυτερές κουκούλες κι αναμμένους δαυλούς μέσα στη νύχτα, να καίνε σπίτια με τους κατοίκους τους μέσα. Κι ύστερα να κυνηγούν ένα μαύρο άντρα με πιτζάμες που τους ξέφυγε και τρέχει να σωθεί στις καλαμιές στην όχθη του βάλτου. «Πιάστε τον αράπη», φωνάζουν.
Βλέπω μαύρους να κυνηγούν ένα κάτασπρο παιδί για να του κόψουν ένα κομμάτι απ’ το κρέας του για να το πάνε στο μάγο του χωριού να τους φτιάξει  φυλαχτό.
Άνθρωποι με πυρσούς ξεχύνονται πίσω από μια γυναίκα με κουρελιασμένα ρούχα φωνάζοντας «μάγισσα», τη φτάνουν και τη ρίχνουν στη φωτιά. Έπειτα κάνουν το σταυρό τους.
Κι άλλους με πυρσούς να τρυπώνουν στον καταυλισμό λαμπαδιάζοντας τις  παράγκες, φωνάζοντας «τουρκόσποροι», για να ξεβρομίσουν τον τόπο τους απ’ τους ανεπιθύμητους "πρόσφυγκες".
Το ποτάμι φουσκώνει απ’ το μίσος, οι εικόνες ταξιδεύουν στο χώρο και στο χρόνο, ανάκατα.
Τώρα οι άνθρωποι λιθοβολούν μια γυναίκα πεσμένη καταμεσής του δρόμου, ουρλιάζοντάς «πόρνη» ή «μοιχαλίδα», δεν ξεχωρίζω καλά. Ένας άνθρωπος μπαίνει στη μέση, σηκώνει τα χέρια ψηλά κοιτάζοντας το αγριεμένο πλήθος και λέει με αυστηρή, βαθιά φωνή: «Ο αναμάρτητος πρώτος το λίθο βαλλέτω».
Οι άνθρωποι τον κοιτούν για λίγο έκπληκτοι και μετά συνεχίζουν το έργο τους, μέχρι η γυναίκα να πάψει να σπαράζει κάτω στο έδαφος.
Βλέπω κυνηγούς κεφαλών να σκαρφαλώνουν στο βουνό κι ύστερα να επιστρέφουν θριαμβευτικά με τα κομμένα κεφάλια στα χέρια, να τα επιδεικνύουν με καμάρι στην κάμερα, πριν πάνε να εισπράξουν την αμοιβή. Για τους επικηρυγμένους. Κι έπειτα βλέπω τα κομμένα κεφάλια παλουκωμένα στην πλατεία για μέρες, μέχρι να βρωμίσουν, ο κόσμος να περνά να τα φτύνει, σχολεία με παιδάκια να έρχονται εκδρομή για να δουν το θέαμα προς παραδειγματισμό. Κάποιοι απ’ το πλήθος φωνάζουν «συμμορίτες».
Τα πλάνα αμοντάριστα μπερδεύονται με το φουσκωμένο ποτάμι, άλλοτε ξεχωρίζω τις κραυγές κι άλλοτε όχι, χρειάζομαι υπότιτλους. Το μόνο που καταλαβαίνω καθαρά είναι το μίσος.
Βλέπω ανθρώπους με δαυλούς πάλι να ψάχνουν να ανακαλύψουν μαγαζιά και σπίτια με το κίτρινο άστρο κολλημένο στην εξώπορτα.

Νιώθω την ανάσα τους στο πρόσωπό  μου. Ακούω  φωνές, ακούω κραυγές και συνθήματα: «Σκουλήκια», «Θα μας πάρουν τις δουλειές», «θα μας πάρουν τις γυναίκες», «συμμορίτες», «τουρκόσποροι», «μάγισσα», «πουτάνα», «αράπηδες», «εκδίκηση», «Άρον, άρον σταύρωσον αυτόν», «κάνουν θυσίες στα είδωλα», «κάνουν θυσίες στα είδωλα», «παγανιστές», «αντίχριστοι».
Μέσα απ’ τα ουρλιαχτά ακούγεται κάτι ρυθμικό: είναι ο εθνικός ύμνος ή το «Πάτερ υμών»...
Το μίσος φουσκώνει, το ποτάμι ξεχύνεται, ξεσπά. Τα παρασέρνει όλα.
Κανείς δεν έκανε τίποτα να το σταματήσει.


8 σχόλια:

  1. Υπάρχουν τριών ειδών ρατσιστές:
    1. Οι ναζιστές που σκοτώνουν γιατί το χρώμα σου δεν τους γεμίζει το μάτι
    2. Οι φοβικοί που είτε επιχαίρουν, είτε κάνουν την πάπια, με την δράση των προηγούμενων
    3. Οι εξουσιαστές που χρησιμοποιούν τις δύο παραπάνω κατηγορίες για δικό τους συμφέρον.

    Οι (1) και (3) πρέπει να τσακιστούν χωρίς δεύτερη σκέψη. Οι (2) πρέπει να προστατευτούν και όχι να απαξιωθούν. Ο φόβος δεν είναι εύκολα διαχειρίσμο συναίσθημα. Στον φοβισμένο και τον φοβικό δεν επιτίθεσαι, αλλά τον προσεγγίζεις με σκοπό να ξαναποκτήσει πρόσβαση στη λογική.

    Υ.Γ. Σε κάθε περίπτωση έχουν δίκιο οι κάτοικοι που ζητούν προστασία από την ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. @Zaphod Beeblebrox
    Αγαπητέ φίλε. Καλώς ήρθες.
    Όπως θα πρόσεξες προσωπικά δεν εξετάζω το φαινόμενο της βιαιότητας του όχλου επικεντρώνοντας, μόνο σε ρατσιστικές επιθέσεις. Το αντίθετο. Ούτε η λογοτεχνική καταγραφή που κάνω έχει πολιτικό υπόβαθρο.
    Αυτό που με ενδιαφέρει είναι πόσο εύκολα ο άνθρωπος μετατρέπεται σε μια αγέλη λύκων. Ανά τους αιώνες και ανά τον κόσμο. Ένα φαινόμενο διαχρονικό και παγκόσμιο. Που τρέφεται από το μίσος απέναντι σε οτιδήποτε θεωρούμε εν δυνάμει «εχθρικό», επικίνδυνο. Σκέψου την Κυριακή χαιρετούσαν έναν άνθρωπο ως σωτήρα κουνώντας του βάγια και ραίνοντάς τον με ροδοπέταλα και την Τετάρτη ούρλιαζαν κάτω από το μπαλκόνι του δικαστή: «Άρον, άρον σταύρωσον αυτόν». Οι ίδιοι άνθρωποι.
    Άνθρωποι που κυνηγούν ένα παιδί άλμπινο να το τεμαχίσουν και να του πάρουν ένα χέρι ή ένα πόδι για να φτιάξουν φυλαχτό ή απλώς να απαλλαγούν από την «κατάρα» που κουβαλάει το άσπρο του δέρμα. Σήμερα.
    Σκέψου τις ορδές του απλού «λαού» με προεξέχοντες τους στρατοκαλόγερους να γκρεμίζουν ναούς, να σπάνε αγάλματα, να καίνε βιβλία, να σφάζουν και να γδέρνουν ανθρώπους που εξακολουθούσαν να πιστεύουν την θρησκεία των προγόνων τους. Των «παγανιστών» ή «ειδωλολατρών» (όπως τους βάφτισαν) ή απλά των μιερών Ελλήνων.
    Όταν κάνεις μια κοινωνιολογική καταγραφή του φαινομένου, δεν κρίνεις, προσπαθείς απλά να το δεις αποστασιοποιημένα. Όταν όμως βλέπεις την ψυχολογία του όχλου να εκδηλώνεται σήμερα, γύρω σου και να υποψιάζεσαι πως αυτά που βλέπεις είναι απλώς τα πρώτα νερά της βροχής που θα φουσκώσουν το ποτάμι και οι πρωταγωνιστές θα είναι γείτονες, συγγενείς ή συνάδελφοι, τότε αγαπημένε μου φίλε, τρομάζεις. Νιώθεις ένα κακό προαίσθημα.
    (Δεν αναφέρομαι σ’ αυτούς που παρακολουθούν (κατηγορία 2), αλλά σ’ αυτούς που συμμετέχουν).
    Υ.Γ ΠΑΝΤΑ υπάρχει μια "αφορμή".

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Αγαπητή Ανατολή μάλλον θα έχεις προσέξει ότι είμαι υπέρμαχος της "ατομικής ευθύνης".
    Αντιλαμβάνομαι τα φοβικά σύνδρομα και την ενστικτώδη αντίδραση. Ακόμη και την αγελοποίηση ως ένα βαθμό.
    Στο θέμα όμως του ναζισμού είμαι κάθετος. Κάθε ένας είναι απολύτως υπεύθυνος για τις πράξεις του (ή και την απραξία του). Η άποψή μου συγκεκριμένα για ενήλικα άτομα υπάρχει εδώ:
    http://mallon-akindynos.blogspot.com/2011/01/blog-post_18.html
    Από εκεί και πέρα δεν είμαι "συναινετικός τύπος". Υπάρχουν κόκκινες γραμμές που δεν τις περνάω. Δεν πρόκειται ΠΟΤΕ να "κατανοήσω" την αγελαία ναζιστική αντίδραση. Οι άνθρωποι αυτοί είναι εχθροί μου. Και πιστεύω ότι έτσι πρέπει να αντιδρούν όλοι όσοι συνεχίζουν να διατηρούν σώας τα φρένας. ΚΑΜΙΑ ΑΝΟΧΗ σε κανέναν "κυρ Σπύρο" (γι' αυτό για παράδειγμα και τα χώνω τόσο πολύ στον κατά τ' άλλα συμπαθή Χριστόφορο στο μπλογκ του Γιάννη).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. @Zaphod Beeblebrox,
    Αγαπητέ φίλε,
    μάλλον παρεξήγησες. Άλλο "κατανόηση" ενός φαινομένου, κι άλλο "αποδοχή". Τουλάχιστον αυτό έμαθα τόσα χρόνια παρακολουθώντας μαθήματα κοινωνιολογίας και ψυχολογίας.
    Το φαινόμενο αυτό της διασποράς του μίσους και της ψυχολογίας του όχλου οφείλεται εν πολλοίς στην αμορφωσιά και την έλλειψη συναισθηματικής καλλιέργιας.
    Ο κύριος αυτός που περιγράφεις χρηματοδοτούνταν επί πρώτων χρόνων του ΠΑΣΟΚ ως πράκτορας της ΚΥΠ, σύμφωνα με το wikileaks.
    http://ianexartiti.blogspot.com/2011/03/wikileaks.html
    Τώρα όπως είπε κι ένας φίλος θα λουστούν τα σκατά, oι κύριοι αυτοί που που τους εξέθρεψαν, για τους δικούς τους λόγους.
    Κι όσον αφορά το Χριστόφορο και την ανάρτηση που έφτασε τα 100 σχόλια στο Γιάννη, ΕΓΩ την ξεκίνησα όταν θύμησα στο Γιάννη ένα περιστατικό θαμμένο απ' την Ιστορία, που συνέβηκε στη γειτονιά του, το Βόλο, στα 1930. Οταν οι αγανακτισμένοι κάτοικοι έβαλαν φωτιά για να κάψουν τους μικρασιάτες πρόσφυγες, καταστρέφοντας τον καταυλισμό που είχαν κατασκευάσει στη παραλία του Βόλου το 1925.
    Πού ήσουν και με άφησες μόνη, με τα θηρία, όλο το βράδυ;;;
    (μαζί ήταν και ο Γιάννης με τον Αντώνη).
    Έχεις δίκιο για το Χριστόφορο. Με τρομάζει η στάση του και οι φράσεις που ξεστομίζει.
    Ξέρεις γιατί;
    Όχι γιατί αυτοπροσδιορίζεται "σοσιαλιστής".
    (Ο καθένας μπορεί να δηλώνει ό, τι θέλει).
    Αλλά γιατί πριν κλείσει μήνας, έγινε πατέρας.
    Όπως σου έγραψα και παραπάνω, αυτό που βλέπω να έρχεται, δεν θα είναι ένας ανώνυμος Σπύρος, ο δολοφόνος, αλλά : "οι πρωταγωνιστές θα είναι γείτονες, συγγενείς ή συνάδελφοι".
    Έχω ένα κακό προαίσθημα.
    Σ' ευχαριστώ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. @Zaphod,
    καλέ μου φίλε

    "The water's gonna rise and pull you under
    In your eyes I'm staring at the end of time
    Nothing can change us
    No one can save us from ourselves..."

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Πολύ καλό!Ισως από τα 2-3 καλύτερά σου.
    Και πολύ χρήσιμο. Στείλτο παντού.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. @Γιώργο Σαρρή,
    αγαπημένε μου φίλε,
    όπως ίσως θα γνωρίζεις δεν κάνω δημόσιες σχέσεις.
    Εννοείται πως δε θα το στείλω πουθενά. Αν θέλεις αναδημοσίευσέ το εσύ (στο "Εδώ και τώρα").
    Η αλήθεια είναι ότι προσπαθώ να κάνω πράξη (μετά από τόσα χρόνια), την συμβουλή- διαταγή της αγαπημένης μου φίλης Ζ.Σ.: "Γράφε, μη σταματήσεις να γράφεις, έχεις ταλέντο. Πίστεψε σε σένα!"
    Με τη διαφορά ότι τώρα με διαβάζετε τζάμπα!!!
    (Όπως ίσως θα έχεις καταλάβει, όταν είμαι στις μαύρες μου, έχω έμπνευση!)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Προφανώς δε σε κατηγορώ για την "κατανόηση" Ανατολή μου. Ούτως ή άλλως το κείμενό δεν αφήνει χώρο για παρανοήσεις.
    Τη δική μου θέση προσπαθούσα να ξεκαθαρίσω, τονίζοντας ότι στο ζήτημα του φασισμού δεν πρέπει να υπάρχουν ανοχές και πως οι ευθύνες ειναι προσωπικές του καθένα από εμάς, είτε δρα ενεργά σα ναζιστής δολοφόνος, είτε επιχαίρει για τα ναζιστικά πογκρόμ, είτε απλώς κουνάει το κεφάλι μονολογώντας "θα συνέβαινε κάποια στιγμή", είτε κάνει ότι δεν βλέπει. Διαφορετικά επίπεδα ευθύνης μεν, ωστόσο όλες οι παραπάνω κατηγορίες (επαναλαμβάνω, προσωπικής) αντίδρασης θα πρέπει να είναι απεχθείς σε κάθε έναν από εμάς που θέλει να αυτοαποκαλείται Άνθρωπος.

    ΑπάντησηΔιαγραφή